Pamiętam. Katyń 1940
Zbrodnią katyńską określa się wymordowanie przez NKWD blisko 22 tysięcy obywateli polskich wziętych do niewoli po agresji Związku Radzieckiego na Polskę, 17 września 1939 roku. Z tej liczby ponad 14,5 tysiąca stanowili jeńcy z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku, a 7,3 tysiąca – w większości cywile, osadzeni w więzieniach zachodnich obwodów republik Ukraińskiej i Białoruskiej, czyli terenach Polski, włączonych do Związku Sowieckiego.
13 kwietnia jest obchodzony Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej w 2007 roku. Jego celem jest oddanie hołdu polskim jeńcom wojennym i więźniom zgładzonym przez NKWD wiosną 1940 roku. Dzień przypada w rocznicę opublikowania przez Niemcy – 13 kwietnia 1943 roku – oficjalnej informacji o odkryciu w Katyniu masowych grobów polskich oficerów.
Dwa dni później moskiewskie radio nadało komunikat, w którym jako sprawców zbrodni wskazano Niemców, sugerując, że dopuścili się jej w 1941 roku. Sowieci przedstawili to jako prowokację Goebbelsa i jego „popleczników” skierowaną przeciwko ZSRR. Kłamstwo katyńskie upowszechniała ponad pół wieku sowiecka propaganda.
Dopiero 13 kwietnia 1990 roku w komunikacie rządowej agencji TASS oficjalnie potwierdzono, że polscy jeńcy wojenni zostali rozstrzelani wiosną 1940 roku przez NKWD. Sprawcami zbrodni mieli być komisarz NKWD Ławrientij Beria, jego zastępca Wsiewołod Mierkułow oraz „ich pomocnicy”. Prezydent Michaił Gorbaczow przekazał polskim władzom kopie niektórych dokumentów, między innymi listy przewozowe NKWD z obozów w Kozielsku i Ostaszkowie.